top of page

Hazine Kontrolörleri Kurulu Tarihçesi

Uluslararası Para Fonu uzmanları tarafından 1954 yılında düzenlenen raporda “Türkiye’nin dış ticaret ve kambiyo mevzuatı için etkili bir denetim uygulamasına imkân verecek ayrı bir birimin kurulması gerektiği” belirtilmiş ve aynı yıl 1567 sayılı Türk Parasının Kıymetini Koruma Hakkında Kanun’a ek 6258 sayılı yasa çıkarılmıştır. Bu yasaya eklenen madde ile Maliye Bakanlığı bünyesinde inceleme ve soruşturma yapmak üzere “Kambiyo Kontrolörlüğü” kurumu oluşturulmuştur. Maliye Bakanlığı Hazine Genel Müdürlüğüne bağlı olarak kurulan “Hazine ve Kambiyo Kontrolörlüğü” unvanlı kadrolara 1955 yılından itibaren sınavla personel alınmaya başlanmıştır.

​

6 Temmuz 1960 tarih ve 13 sayılı Geçici Kanunla Hazine, “Hazine Genel Müdürlüğü ve Milletlerarası İktisadi İşbirliği Teşkilatı (HAZMİİT) Genel Sekreterliği adını almıştır.13 Aralık 1983 tarih ve 188 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile Başbakanlığa bağlı “Hazine ve Dış Ticaret Müsteşarlığı” oluşturulmuş, merkezi genel denetim birimi olarak da “Hazine Kontrolörleri” unvanı yer almıştır. Böylece Hazine ve Kambiyo Kontrolörleri, kadrolarıyla birlikte bu yeni Müsteşarlığa devredilmiştir. Kanun Hükmünde Kararname, “Hazine ve Dış Ticaret Müsteşarlığı Teşkilat ve Görevleri Hakkında” 16.04.1986 tarihli, 3274 sayılı Kanuna dönüştürülmüştür. 9 Aralık 1994 tarih ve 4059 sayılı “Hazine Müsteşarlığı ile Dış Ticaret Müsteşarlığı Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun” ile iki ayrı Müsteşarlık şeklinde ayrılma sonucu Hazine Müsteşarlığı kurulmuştur. 10.07.2018 tarihinde Resmî Gazete’de yayımlanan Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında 1 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi uyarınca, Hazine Müsteşarlığı ile Maliye Bakanlığı birleştirilerek “Hazine ve Maliye Bakanlığı” oluşturulmuştur. Söz konusu Kararnameyle Hazine Kontrolörleri Kurulu Başkanlığı Hazine ve Maliye Bakanlığının hizmet birimleri arasında yerini almıştır.

​

Diğer taraftan; 1 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi’nin 229 uncu ve 508 inci maddeleri ile 27.06.1989 tarihli ve 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin ek 24 üncü maddesine dayanılarak hazırlanan “Hazine ve Maliye Bakanlığı Hazine Kontrolörleri Kurulu Başkanlığı Hakkında Yönetmelik” 04.04.2023 tarih ve 32153 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.

Hazine Kontrolörleri Kurulunun Görev ve Yetkileri

Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ve Avrupa Toplulukları Komisyonu Arasında Katılım Öncesi Yardım Aracı (IPA) ile Temin Edilen Yardımın Uygulanması Çerçevesinde Türkiye Cumhuriyeti’ne Sağlanan Avrupa Topluluğu Mali Yardımlarıyla İlgili İşbirliği Kuralları Hakkında Çerçeve Anlaşma kapsamında Türkiye Cumhuriyetine sağlanan fonları ve Türkiye Cumhuriyetinin katkısını kullanan yönetim ve kontrol mekanizmalarının etkili işleyişini ve Avrupa Komisyonuna verilen hesap bilgilerinin güvenilirliğini doğrulamaya yönelik denetimleri ilgili anlaşmalar çerçevesinde ve uluslararası genel kabul görmüş denetim standartlarına uygun olarak yerine getirmek,

Dış finansmanı Uluslararası İmar ve Kalkınma Bankası, Uluslararası Para Fonu, Birleşmiş Milletler, Uluslararası Tarımsal Kalkınma Fonu ve Türkiye Cumhuriyeti’nin üyesi olduğu diğer uluslararası kuruluşlardan sağlanan proje ve faaliyetlere ilişkin olarak, ikraz, kredi veya hibeyi kullanan kurum ve kuruluşların hesap ve işlemlerinin denetimini ilgili anlaşmalar çerçevesinde ve uluslararası genel kabul görmüş denetim standartlarına uygun olarak yerine getirmek,

4749 sayılı Kamu Finansmanı ve Borç Yönetiminin Düzenlenmesi Hakkında Kanun uyarınca Müsteşarlığın garanti verdiği veya vereceği, borç devir veya üstlenim anlaşması imzaladığı veya imzalayacağı kamu kurum ve kuruluşlarının mali durumlarına, anlaşma hükümlerine uyup uymadıklarına, gelirlerini öncelikli olarak borçlarının geri ödenmesinde kullanıp kullanmadıklarına yönelik incelemeleri yapmak,

Kamu İktisadi Teşebbüslerinin performans denetimi ile bunların görev zararları, kamu kaynaklı destekleme programlarına ilişkin işlemler konusunda tespit ve incelemeler yapmak; Hazine pay sahipliğinin gerektirdiği incelemeleri yapmak,

1567 sayılı Türk Parasının Kıymetini Koruma Hakkında Kanun ve kambiyo ile ilgili mevzuat, ödünç para verme işlerine ilişkin mevzuat, Petrol Kanunu ve ilgili mevzuat, suç gelirlerinin aklanmasının önlenmesine ilişkin mevzuat, 4059 sayılı Hazine Müsteşarlığı ile Dış Ticaret Müsteşarlığı Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun ve diğer mevzuatla Müsteşarlığa verilen görevler kapsamındaki incelemeleri yapmak,

Bakanlığın merkez, taşra ve yurt dışı teşkilatı ile bağlı kuruluşlarında çalışan personelin, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu hükümleri çerçevesinde disiplin yönünden soruşturmalarını yapmak,

Bireysel katılım sermayesine ilişkin incelemeleri yapmak, 

Kurulun görev ve yetki alanına giren konularda mevzuat ve uygulama ile ilgili her türlü araştırma ve diğer çalışmaları yapmak, yürütmek, görüş bildirmek ve tekliflerde bulunmak.

bottom of page